GNU’nun açılımı, ‘GNU is Not Unix’tir. Yani GNU, ‘GNU, Unix değildir’ anlamına gelmektedir ve rekürsif bir kelimedir. Richard Stallman 1983’de, Unix-benzeri işletim sistemi oluşturmak amacıyla işletim sistemi çekirdeği (kernel) hariç bir işletim sistemi için gerekli olan tüm yazılımları içeren dev bir özgür yazılım koleksiyonu olan GNU Projesini hayata geçirmiştir. Yazılan özgür yazılımların bir çatı altında toplanması için 1985 yılında yine Stallman tarafından FSF (Free Software Foundation – Özgür Yazılım Vakfı) kuruldu ve GNU yazılımları korumak üzere GPL (General Public Licence- Genel Kamu Lisansı) adı verilen yazılım lisansı duyuruldu. GPL lisansı ile lisanslanan özgür yazılımların amaçları özgürlüklerini korumaktan başka bir şey değildir.
Bash, GNU projesi için yazılmış bir Unix komut kabuğudur. İsmi eski, önemli bir Unix kabuğu olan Bourne shell (Bourne kabuğu)ndaki (sh) Bourne-again shell için bir kısaltmadır. Bourne kabuğu, 1978’de yayınlanan, Unix Sürüm 7x ile dağıtılan kabuktu. Özgün Bourne kabuğu, o zamanlar Bell Laboratuarlarında araştırmacı olan Stephen Bourne tarafından yazılmıştı. Bash kabuğu, 1987’de, Brian Fox tarafından yazılmıştı. 1990’da, Chet Ramey, ana yöneticisi oldu. Bash, çoğu Linux dizgesindeki ön tanımlı kabuktur.
Bash kabuğu ilk UNIX sistemlerinde hem sh ve ksh kabukları, hem de bazı csh özellikleri için orjinal olarak geliştirilen özellikleri içerir. Çoğu LINUX sisteminde varsayılan kabuk olarak ayarlanmıştır. Her kabuğun kendine özgü programlama dili yapısı vardır. Bash kabuğu ise güçlü programlama özellikleriyle karmaşık programların rahatça yazılmasına izin verir. Mantıksal operatörler, döngüler, değişkenler ve modern programlama dillerinde bulunan pek çok özellik bash kabuğunda da vardır ve işleyiş tarzları da neredeyse diğerleriyle aynıdır. Bash çeşitli uyumluluk kiplerinde çalıştırılabilir, böylece farklı kabuklar gibi davranabilmektedir. Örneğin bir Bourne kabuğu (bash +B) veya bir POSIX uyumlu kabuk olarak davranabilir. Bu şekilde adı geçen kabuklardaki onlara özgü konfigürasyon dosyalarını okuyabilir, doğrudan bu kabuklar için yazılmış olan kabuk script lerini çalıştırabiliriz. Bash’in kullanıcıya zaman kazandıran en önemli özelliklerinden birisi de dosya isimlerini tamamlamasıdır.Komut satırında tamamlanmamış bir komut veya dosya ismi yazdıktan sonra TAB tuşuna basılırsa satır tamamlanacaktır. Eğer komut satırındaki karakter kümesiyle başlayan birden fazla komut varsa bir sinyal sesi duyulacak ve sizden yeteri kadar karakteri yazmanızı bekleyecektir. Bash, komut satırında iken satırın kolayca değiştirilebilmesini sağlar. Böylece komut çalıştırılmadan önce birkaç tuş darbesiyle üzerinde değişiklik yapılabilir. Klavye üzerindeki alt ve üst yön tuşları, daha önce yazdığınız komutları görmenizi ve arasında seçim yapmanızı sağlar. Sağ ve sol yön tuşları ile seçtiğiniz komutun üzerinde gidip, değişiklikler yapabilirsiniz.
Not: LINUX sistemlerde defalarca yazmanın zor olacağı karmaşık işlemleri çok hızlı gerçekleştirmek için döngüler ve case deyimleri gibi programlama yapılarını kullanarak komutlar bir dosyada bir araya getiribilir. İşte bu sebeple bir dosyada toplanan ve çalıştırılan komutları içeren programlara kabuk scriptleri denir.
Share
Bir yanıt yazın