Bulut bilişim, uygulama yazılımını çalıştırma ve ilgili verileri merkezi bilgisayar sistemlerinde saklama ve müşteriler veya diğer kullanıcıların İnternet üzerinden bunlara erişimini sağlama yöntemidir. Bulut bilişim ifadesinin kökeni belirsizdir. Ancak bilgisayar ve iletişim sistemlerinin diyagramlarındaki ağları göstermek için kullanılan bulut çizimleri pratiğinden türemiştir. Bu terim, 2008 yılında popüler kullanım alanına girmiş olsa da, ağlar aracılığıyla hesaplama işlevlerine uzaktan erişim sağlama uygulaması, 1960’ların ve 1970’lerin ana bilgisayar zaman paylaşımı sistemlerine dayanıyor. 1966 tarihli The Computer Utility of Challenge (Bilgisayar Yardımcı Programı) adlı kitabında, Kanadalı elektrik mühendisi Douglas F. Parkhill, bilgisayar endüstrisinin bir kamu hizmetine benzeyeceğini tahmin etti. Uzak konumdaki birçok kullanıcının iletişim bağlantıları üzerinden merkezi bir bilgi işlem tesisine bağlandığı bir hizmet. Uzun yıllar boyunca büyük ölçekli bilgisayar programları oluşturma çabaları telekomünikasyon ağlarının kapasitesi üzerindeki kısıtlamalardan dolayı hüsrana uğramıştı. Şirketler ve diğer kuruluşlar için kendi tesislerinde muhafaza edilen özel bilgi işlem sistemlerinde veri depolamak ve uygulamaları çalıştırmak daha ucuz ve daha kolaydı.
Telekomünikasyon şirketlerinin, bilgi alışverişi için paylaşılan ağ olarak Internet’in hızla artan kullanımına cevap olarak yüksek kapasiteli fiber optik ağlara yatırım yaptığı 1990’lı yıllarda ağ kapasitesi üzerindeki kısıtlamalar kaldırılmaya başlandı. 1990’ların sonlarında, İnternet üzerinden şirketlere bilgisayar uygulamaları sağlamak için uygulama servis sağlayıcıları (ASP – Application Service Providers) adı verilen bir dizi şirket kuruldu. İlk geliştirilen ASP’lerin çoğu başarısız oldu
ancak onların uygulama modeli modeli on yıl sonra popüler oldu.
Bulut Hizmetleri ve Sağlayıcılar
Bulut bilişim, bir dizi farklı hizmeti kapsamaktadır. Bazen yazılım hizmeti (SaaS) olarakta adlandırılan kümesi, dış kullanıcılara ayrı bir uygulamanın tedarik edilmesini sağlar. Uygulama, iş kullanıcılarına (bir muhasebe uygulaması vb.) veya tüketicilere (kişisel fotoğrafları saklamak ve paylaşmak için bir uygulama vb.) yönelik olabilir. Başka bir hizmet grubu (Hizmet bilgisayarı, grid computing ve HaaS(hardware as a service)), kendi uygulamalarını çalıştırabilen ve kendi verilerini uzak sistemde saklayabilen, dış kullanıcılara bilgisayar işleme ve veri depolama hizmetini içerir. Hizmet olarak platform olarak adlandırılan (PaaS – platform as a service) üçüncü bir hizmet seti, uzak yazılım programcılarının kullanması için bir dizi yazılım geliştirme aracıyla birlikte uzaktan hesaplama kapasitesinin sağlanmasını içerir.
Satış ve pazarlama çalışmalarını yönetmek için popüler bir iş uygulaması sağlayan Salesforce.com, Google Apps olarak bilinen bir dizi uygulamayı tüketicilere ve işletmelere sunan Google, Inc. ve bilişim sistemine Web sitesi geliştiricilerine ve diğer şirketlere ve bireylere erişim sağlayan bir online perakendeci olan Amazon.com’un bir bölümü olan Amazon Web Servisleri bulut bilişimin öncüleridir. Bulut bilişim ayrıca popüler sosyal ağları Facebook, MySpace ve Twitter gibi diğer çevrimiçi medya siteler tarafından da desteklenir. Microsoft Corporation, Apple Inc., Intuit Inc. ve Oracle Corporation gibi geleneksel yazılım şirketleri de bulut uygulamalarını tanıttı.
Bulut bilişim şirketleri, abonelikler ve kullanım ücretleri aracılığıyla kullanıcıları hizmetlerinden ücretlendirir ya da reklam durumuna göre ücretsiz erişim sağlar. Bulut hizmetlerinin karlılığı, donanım bileşenlerinin ve yazılım programlarının satılması ya da lisanslandırılmasının karlılığından çok daha düşük olma eğiliminde olduğu için, pek çok geleneksel bilgi işlem şirketinin işletmeleri için potansiyel bir tehdit olarak görülmektedir.
Veri Merkezleri ve Gizlilik
Bulut bilişim hizmetlerini işleten büyük veri merkezlerinin oluşturulması genellikle yüz milyonlarca dolarlık yatırım gerektirir. Merkezler genellikle paralel işleme veya grid-computing sistemlerinde birbirine bağlı binlerce sunucu bilgisayarı içerir. Merkezler ayrıca, bilgisayar sistemlerinin, müşterilere geçici olarak kiralanabilen birçok sanal makineye bölünmesini sağlayan karmaşık sanallaştırma teknolojileri de kullanırlar. Yoğun elektrik kullanımı nedeniyle, merkezler genellikle hidroelektrik barajların veya diğer ucuz ve bol miktarda elektrik gücünün kaynaklarının yakınında yer almaktadır.
Bulut bilişim, üçüncü taraflarca yürütülen merkezi veri tabanı sistemlerinde sıklıkla hassas kişisel veya ticari bilgilerin depolanmasını içerdiğinden, veri gizliliği ve güvenliği ile verilerin ulusal sınırlar boyunca iletilmesi ile ilgili endişeleri arttırır. Bazıları bulut bilişimin hükümetlerce yoğun bir şekilde yönetileceğine inanıyor.
Bir yanıt yazın